Eigenaarschap in organisaties: waarom het vaak misgaat en hoe het beter kan

Het verschil tussen eigenaarschap en verantwoordelijkheid

Veel mensen verwarren eigenaarschap met verantwoordelijkheid. Maar eigenaarschap gaat niet over eindverantwoordelijkheid voor de inhoud. Het betekent dat iemand intrinsiek gemotiveerd is om iets op te pakken, om ergens de regie over te nemen. Dit werd een belangrijk inzicht tijdens de sessies: eigenaarschap kun je niet zomaar opleggen, mensen moeten het zelf claimen. En als niemand het claimt? Dan is dat vaak een bron van frustratie in teams.

Impliciete aannames over eigenaarschap

Een ander veelbesproken thema was de onzichtbare aannames rondom eigenaarschap. In organisaties wordt vaak verondersteld dat eigenaarschap ‘ergens’ ligt. Een klassiek voorbeeld: zodra een project iets met ICT te maken heeft (iets ‘een stekker heeft’), wordt aangenomen dat de IT-afdeling verantwoordelijk is. Maar waarom eigenlijk? Dit soort aannames zorgen ervoor dat eigenaarschap niet bewust wordt belegd en dat er misverstanden ontstaan over wie ergens echt voor gaat.

Maak eigenaarschap expliciet

De sleutel? Eigenaarschap moet expliciet worden gemaakt. Wie pakt de regie? En is diegene ook de juiste persoon om dat te doen? Tijdens de sessies werd duidelijk dat het benoemen van eigenaarschap voorkomt dat mensen het ongemerkt naar zich toe trekken, terwijl een ander wellicht beter op zijn plek zou zijn. Goed leiderschap speelt hierin een cruciale rol.

De rol van leiderschap

Leiderschap betekent niet alleen loslaten, maar ook zorgen voor een omgeving waarin eigenaarschap goed wordt gefaciliteerd. Het vraagt om duidelijke afspraken en de juiste randvoorwaarden, zoals heldere rollen en kaders. Een valkuil die vaak werd besproken: als niemand eigenaarschap neemt, neemt uiteindelijk altijd dezelfde persoon het op zich. Terwijl eigenaarschap iets is dat een organisatie structureel breed moet regelen.

Eigenaarschap vraagt bewustwording

De kennissessies lieten zien dat eigenaarschap meer is dan een mooi begrip. Het vraagt om bewuste keuzes, expliciete afspraken en goed leiderschap. Het is geen kwestie van hopen dat iemand het oppakt, maar van duidelijk maken wie de regie neemt. Dat voorkomt frustraties en zorgt ervoor dat eigenaarschap op de juiste plek belandt. Een waardevol inzicht voor iedereen die met eigenaarschap aan de slag wil.

Wil je hier meer over leren? Houd dan de nieuwe kennissessie over eigenaarschap van Andersom in de gaten via deze link. of neem even contact op met een van onze adviseurs.