De niet-weten fase in transities: spannend? onzeker? Maar ó zo zinvol!

Verandering is onvermijdelijk. Dat geldt voor elk mens, en voor elke organisatie. Het vermogen om je aan te passen aan veranderingen is een belangrijke succesfactor. Denk Darwin. Als leidinggevende heb je hierin een sturende rol en moet je je mensen meenemen in de verandering. Maar verandertrajecten mislukken vaak of komen niet helemaal uit de verf. Gedrag is daarin de belangrijkste factor.

Manage de boven- en de onderstroom

Bij Andersom maken we gebruik van het model van systemisch transitiemanagement om organisaties te helpen bij verandering. Dit model benadrukt dat bij verandering altijd een vertrekpunt (A) en een concreet doel (B) aanwezig zijn, en dat er sprake is van een boven- en onderstroom. Het managen van de (rationele) bovenstroom is belangrijk, maar het managen van de (meer gevoelsmatige) onderstroom is minstens net zo essentieel om een verandering te laten slagen.

Verschillende fasen van gedrag

In de onderstroom doorlopen mensen verschillende fasen van gedrag, die allemaal nodig zijn om van A naar B te komen. In de fase van “niet weten” worden oude routines losgelaten, maar er zijn nog geen nieuwe voor in de plaats gekomen. Hierdoor kunnen mensen onzeker worden en de neiging hebben om in hun oude, vertrouwde patronen terug te vervallen. De bekende olifantenpaadjes, om tóch vast te kunnen houden aan het oude. Oók als men weet dat dit niet (meer) werkt.

Alle gevoelens zijn normaal

Dit kun je voorkomen: bijvoorbeeld door, zoals wij dat doen, aan te geven dat het volstrekt normaal is dat iemand zich in deze fase wat minder zeker voelt. Of in de war, of opstandig misschien. Want net als in een rouwproces, doorloop je ook hier verschillende fasen, vijf om precies te zijn.

Op zoek naar duidelijkheid en structuur

In de niet-weten fase zijn mensen (soms wanhopig) op zoek naar duidelijkheid en structuur. Men stelt vragen over ‘hoe het verder moet’, maakt opmerkingen als ‘ik weet het even niet meer’ et cetera. Soms halen mensen juist hun schouders op en in andere gevallen is er snel de fase van berusting. Al die vragen, opmerkingen en gevoelens zijn oké, want het gaat juist om het bewustzijn dat deze gebeurtenissen er zijn. Maar het vergt nog wél een duwtje, uitnodiging of een prikkel om mensen uit te nodigen om naar de volgende fase te gaan: die van creatie. Daarin ga je experimenteren, uitproberen en innoveren om vervolgens in de laatste fase nieuwe routines, gedrag en werkwijzen aan te leren. Dat is het nieuwe begin waar we met elkaar naar op zoek zijn: de weten-fase zou je kunnen zeggen.

Dúrf niet te weten: Het komt wel goed

Bij Andersom richten we ons op succesvol veranderen. Om dat goed te doen is het belangrijk om urgentie te creëren, het oude los te laten, de “niet weten” fase te doorlopen, te experimenteren en te innoveren, en uiteindelijk het succes te vieren en door te pakken. Zo bereik je samen de gewenste situatie. Die van flow, energie en inspiratie. En daar krijgen wij Andersommers dan weer héél véél energie van…